Metalen delen zijn vaak onderhevig aan corrosie. Het maakt niet uit om wat voor metaal het hierbij gaat. Zelfs het meest hoogwaardige metaal kan onder de verkeerde omstandigheden elektronen afstaan doordat er een potentiaal verschil ontstaat waar dat niet gewenst is. Er gaat dan materiaal verloren. Het ziet er dan ook uit als of er kleine speldenprikjes in komen en het oppervlak verandert van glad naar grof. Deze prikjes worden mettertijd grotere gaten en zorgen op den duur voor lekkage of verzwakking van het materiaal.

Er zijn verschillende oorzaken voor corrosie van metalen. Een ervan is het verschil van eigenschappen die verschillende metalen van zichzelf hebben.

Bij een schip leggen we verschillende metalen delen dicht bij elkaar in zoet, brak of zout water. De meeste fabrikanten stemmen de verschillende metaalsoorten op elkaar af en bieden passende oplossingen voor de bescherming hiervan met op maat gemaakte anodes van diverse materialen. Iedere booteigenaar gebruikt zijn boot zoals hij/zij dat zelf wil en zal dus goed na moeten gaan welke anode voor dat gebruik het best geschikt is.

Ligt de boot altijd op zoet water dan is een magnesium anode vaak de beste oplossing. Magnesium staat op de lijst van metalen als minst edel genoemd en zal daardoor een groot potentiaal verschil creëren met het materiaal dat beschermd moet worden. Dit is niet in alle gevallen wenselijk, maar omdat zoet water een slechte geleider is, is dat wel nodig.

Ligt de boot op zout water dan is zink doorgaans de gekozen anode. Zink ligt wat edelheid betreft wat dichter bij de te beschermen materialen, maar doordat zout water goed geleid, is er een goede elektronenstroom mogelijk met een wat kleiner potentiaal verschil.

Lastig wordt het wanneer een boot op brak water ligt of regelmatig van zoet naar zout, of andersom vaart. Voor brak water wordt op bijvoorbeeld aluminium staartstukken een aluminium anode geadviseerd.

Een zinkanode is prima geschikt voor zout water, maar op zoet of brak water komt er een oxide laag op te liggen, de anode wordt daarmee gepassiveerd; dat betekend dat er een beschermende laag op ligt die voorkomt dat er elektronen afgegeven kunnen worden. Hij werkt dus niet meer.

Een magnesium anode werkt prima op zoet water, maar zodra het water beter gaat geleiden werkt de anode “te goed” hij creëert dan een te grote elektrische stroom waardoor bijvoorbeeld een aluminium staartstuk beschadigd wordt in plaats van beschermd. Op zout water kun je de anode onder water zien borrelen.

De aluminium anode krijgt op zoet water ook een oxide laag waardoor hij stopt met werken. Op brak water werkt hij wel goed. Op zout water werkt hij ook prima, maar daar is zink ook een goede oplossing en dat is een stuk goedkoper.

Sommige materialen zoals roestvast staal en bronslegeringen worden ook wel gekoppeld aan een gietijzeren anode.

Als een gebruikte anode een tijd uit het water is geweest kan de buitenlaag ook verharden waardoor hij minder of niet werkt. Dit kan een probleem zijn bij bijvoorbeeld motoren die omhoog getrimd worden of boten die op een trailer staan. Als een boot in de winterstalling heeft gestaan gaat hij ook het best met nieuwe anodes het nieuwe seizoen in. Het is soms mogelijk om ze met schuurpapier op te schuren, zolang er daarna maar genoeg massa overblijft om weer een tijd mee te gaan. Doe dit nooit met een staalborstel, dat heeft precies het tegenovergestelde effect en zal de anode juist weer passiveren door de ferro deeltjes in de borstel. Controleer de anodes bij iedere gelegenheid. Zijn ze aan het verkleuren? Krijgen ze een korstige laag? Lijken ze sneller te vergaan dan verwacht? Vervang ze voor een paar nieuwe en zoek naar de oorzaak. De anodes zijn doorgaans goedkoper dan het onderdeel dat ze moeten beschermen. Schilder de anodes nooit!

Vergeet ook de anodes in de koelers van de motoren niet. Zij zijn minstens net zo belangrijk als de anodes op het onderwaterschip.

Zorg ook dat de anode daadwerkelijk contact maakt met het metaal dat hij moet beschermen. Dit kan door de anode er direct op te plaatsen met een geleidende bout, of door de anode op de romp te plaatsen en binnen in de boot een geleidende kabel te plaatsen tussen de anode bout en een fundatiebout van de installatie. (zo kan bijvoorbeeld ook een schroefas beschermd worden met koolborstels). Hou hierbij wel altijd de originele installatie voorschriften van de fabrikanten in het achterhoofd. Verkeerd geplaatste of verbonden anodes kunnen ook schade veroorzaken.

De te beschermen metalen worden ook voorzien van een goede laag verf. Verf die bladdert of niet goed hecht laat het metaal onbeschermd. De voorgeschreven anodes kunnen wat kleine verfbeschadigingen wel opvangen, maar te grote blootliggende metalen onderdelen worden vroeg of laat aangevreten. De grootste problemen ontstaan dan op plaatsen waar 2 metalen dicht bij elkaar liggen en waar een heel klein beetje stilstaand water tussen komt. Bijvoorbeeld dekseltjes die met een o-ring af dichten. Die ruimtes worden dan aangevreten waardoor de o-ring groeven te grof worden en gaan lekken.

Mocht er ondanks goed werkende anodes toch corrosie van andere metalen optreden? En is dat vooral op een plek of lijkt het uit te waaieren vanaf een locatie? Wellicht is er een elektrisch probleem op uw boot of dat van uw buurman of misschien in de wal installatie van de haven.

Heeft u vragen over over motoranodes of staartstuk anodes neem dan contact met ons op. Anodes bestellen kunt u op enginepartsntools