Op dieselmotoren met een turbo is ook een luchtkoeler te vinden. De zogenaamde “aftercooler”. De turbo wordt aan de turbine zijde aangedreven door uitlaatgassen uit de cilinders, zuigt lucht aan uit de machinekamer en comprimeert deze met de compressorzijde van de turbo. Dit samenpersen zorgt er voor dat de temperatuur van de lucht stijgt.

Warme moleculen zetten uit. Dat betekend dat een liter warme lucht minder moleculen bevat dan een liter koude lucht. In een liter warme lucht zitten dus minder zuurstof deeltjes dan in een liter koude lucht.

Tijdens de verbranding in een cilinder worden brandstofdeeltjes gekoppeld aan zuurstofdeeltjes en zorgen samen met de hoge temperatuur voor de explosie die de zuiger naar beneden duwt.

Om te zorgen dat ieder ingespoten brandstofdeeltje op een exact moment een zuurstofdeeltje vindt (de veelbesproken timing) moet er een zekere overmaat aan lucht zijn. Deze overmaat wordt alleen bereikt als de lucht die de cilinder inkomt bij de inlaat slag de juiste temperatuur heeft.

Is de lucht te warm en zijn de moleculen te groot, dan is er simpelweg te weinig plaats voor genoeg zuurstof deeltjes.

De lucht wordt daarom na de compressor door een (buiten)water gekoelde luchtkoeler geleid alvorens via het inlaatspruitstuk naar de cilinders te gaan.

Bij vervuiling van deze koeler kan de lucht niet goed gekoeld worden, blijft de temperatuur te hoog en zijn er bijgevolg te weinig zuurstofdeeltjes in de cilinder om aan alle ingespoten brandstofdeeltjes te koppelen. Dit geeft in plaats van een lucht overmaat, een brandstof overmaat. Dit is in de praktijk te herkennen als een zwarte rook uit de uitlaat en een gebrek aan vermogen. Controleer bij zwarte rook dus ook de koeler en ga er niet direct vanuit dat er iets mis is met het brandstofsysteem.

Standaard controle bij deze koelers is ieder jaar even het koelwaterdeksel losmaken om de vervuiling te controleren, het huis inspecteren op corrosie en onderin het huis hoort een klein gaatje te zitten. Hierdoor kan eventueel gecondenseerd vocht weglopen. Dit wil wel eens verstopt raken.