Onderhoudstips voor uw Volvo Penta staartstuk

De olie zegt veel over de conditie van een staartstuk. Een nieuwe olie heeft een gelige kleur en is doorzichtig. Enkele afwijkende kleuren hieronder met de oorzaken van de verkleuring. Het regelmatig vervangen van de olie zorgt dat er minder slijtage is. en zorgt voor een betere performace.

 Op zoek naar olie voor uw staartstuk?  hier vind u een kwalitatief vergelijkbare volvo penta staartstukolie die nog eens een stuk voordeliger is dan de orginele olie!  

Donker gekleurde olie: 

Het is normaal dat er in de olie wat verbrande deeltjes zitten (zwarte streepjes in de olie). Maar als de olie in zijn geheel donker van kleur is geworden, kan dit komen doordat de olie al lange tijd niet is vervangen. Het kan ook komen door veel schakelingen, hierdoor verbrand de olie namelijk een beetje. Het kan tevens ook komen door een versleten schakelkop. 

Grijze olie: 

Als er water in de olie komt, wordt dit tijdens het draaien in de olie gemengd. Olie drijft normaal gesproken op het water, maar doordat de olie en het water tijdens het draaien onder druk komt vormt zich een emulsie. Dit resulteert in een grijze kleur. Hoe grijzer de kleur, hoe meer water in de olie is gekomen. 

Witte olie: 

Witte olie komt, net als bij de grijze olie, door water in de olie. De olie is echter verzadigt met water. Vaak zal er nu ook water in het staartstuk zitten. 

Tip: De juiste manier om de olieconditie te controleren is door het aftappen aan de onderzijde. Als er water in de olie zit dan zal dit naar beneden zakken, emulsie is namelijk ook zwaarder dan de ‘schone’ olie. Zo kan het zijn dat aan de peilstok heldere olie te zien is, maar er aan de onderzijde water uit het staartstuk komt. 

Staartstukken kunnen omhoog en omlaag getrimd worden en ze kunnen naar stuurboord en bakboord gedraaid worden om zo te sturen. Zoveel flexibiliteit vraagt om speciale verbindingen met het schip waar ze aan hangen. De ophang punten en de stuurstang zitten allen aan de buitenkant. Losse cilinders verzorgen deze bewegingen. 
Het aandrijven van het staartstuk door de motor is complexer. De motor staat in de machinekamer (binnen) en het staartstuk hangt onder water. De verbinding tussen de twee onderdelen is een kruiskoppeling.

De kruiskoppeling heeft een eigen rubber balg die zo groot is dat de koppeling er vrij in kan draaien. De balg is bevestigd aan het staartstukhuis en aan het trompethuis dat aan de motor vast zit. De balg zorgt er voor dat de verbinding tussen het trompethuis en het staartstuk waterdicht is. Het materiaal is erg zacht en kan daardoor gemakkelijk beschadigen. Gebruik geen scherpe voorwerpen en vervang de balg volgens de voorschriften, doorgaans word door fabrikanten geadviseerd deze maximaal 2 jaar te gebruiken. Bij een kapotte balg kan er buitenwater de machinekamer, motor en het staartstuk in lekken, afhankelijk van hoe lek de balg is.

Aangezien de staartstukken meestal onder water zitten zijn de balgen lastig te zien. Controleer ze bij iedere gelegenheid. Het materiaal moet schoon, zacht en intact zijn. Voor het vervangen van de balgen is demonteren van het staartstuk noodzakelijk. De binnenkant van de balgen moet schoon zijn.

Controleer altijd of er geen water in de kruiskoppeling balg zit. Ook als de balg er nog goed uitziet!

Olie in de balgen duidt op een lekkage van het staartstuk. De staarten zijn gevuld met olie. Waar de kruiskoppeling aan het staartstuk zit houdt een lipseal de olie in het staartstuk.

De onderste balg is voor de watergekoelde uitlaatgassen. Als deze balg verbrand is, duidt dat op een koelwaterprobleem.

Tussen de twee balgen zit de koelwaterslang. Het koelwater wordt onderin het staartstuk aangezogen en gaat via deze slang naar de impellerpomp die binnen door de motor aangedreven wordt. Van daar stroomt het water door de koelers naar de watergekoelde uitlaat en door de uitlaatbalg en het staartstukhuis naar buiten.

Deze slang wordt na verloop van tijd hard en kan dan scheuren. Het vervangen hiervan is een lastige klus omdat in de meeste machinekamers niet veel ruimte is achter de motoren en de slang door het transom shield heen op een verbinding achter de motor gemonteerd moet worden. Uitstellen van deze werkzaamheden kan helaas wel grote problemen veroorzaken. Zonder koeling loopt de motor warm, wat per direct voor grote schade kan zorgen.

Anodes dienen op tijd te worden vervangen. Ook is het gebruik van de juiste type anodes belangrijk. Als de anodes nog bruikbaar zijn van het vorige seizoen is het verstandig vuil en oxidatie te verwijderen. Het komt regelmatig voor dat door een laag oxidatie de anode niet meer werkt. Dit resulteert uiteindelijk in schade aan het staartstuk of transom. lees verder

Met de stuurvork zit het staartstuk op de transom gemonteerd. Door het staarstuk loopt een buis/pijp waar deze mee aan de stuurvork vastzit. Door vuil en kalk kan het staarstuk minder makkelijk om de stuurvork draaien. Het gevolg is dat de stuurpomp harder moet werken met extra slijtage als gevolg. Als het nodig is om de stuurpomp te vervangen is het verstandig om de stuurvork te testen

Welke leidingen er gebruikt zijn is afhankelijk van het type staartstuk. Bij alle staartstukken zijn er in het trimcilinder systeem leidingen gebruikt. Van deze leidingen kan de buitenmantel gescheurd zijn met gevolg dat er water door de mantel heen komt en het metaal aantast. Hierdoor raken de leidingen uiteindelijk lek. De trimcilinder leidingen zijn echter van een hoge kwaliteit en deze lekkage komt niet vaak voor.
Volvo Penta DPH staartstukken hebben naast trimleidingen ook leidingen op de stuurcilinders zitten. Ook hier komt het voor dat de buitenmantel gaat lekken met gevolg dat de leidingen lek raken. Na het lek raken van de leidingen zal de boot nagenoeg onbestuurbaar worden. Dit probleem komt met enige regelmaat voor. Het goed controleren van de leidingen tijdens onderhoud kan een hoop narigheid voorkomen.

De trimcilinders hebben nagenoeg geen onderhoud nodig indien de staartstukken netjes omhoog getrimt blijven staan als de motoren niet gebruikt worden.  De afdichtingen aan de buitenzijde willen nog wel eens loslaten. Vaak zijn deze terug te plaatsen.

De problemen ontstaan als de boot langere tijd met omhoog getrimde staarten blijft liggen (ook als dit maar een klein stukje is). Op de zuigerstang gaat na verloop van tijd vuil zitten of nog erger: pokken/schelpen. Bij de volgende keer trimmen van het staartstuk beschadigen de scherpe randen de afdichtingen en lekt de cilinder olie. 

Ook de stuurcilinders hebben nagenoeg geen onderhoud nodig. Bij de stuurclinders is het wel zo dat er altijd minimaal 1 van de zuigerstangen uitsteekt. Het is daarom belangrijk dat de balg, die deze stang beschermt, intact is. 

In de staartstukken bevinden zich meerdere afdichtingen. Het controleren van de afdichting op veroudering of schade voorkomt water in het staartstuk. De meest kwetsbare afdichtingen zijn de lipseals van de schroefassen. Schades komen voort uit veroudering, vislijnen, maar ook door vuilophoping. Doordat er kalk neerslaat bij/tussen de afdichtingen en de as zal de kalk werken als schuurmiddel tijdens het draaien (kalk is een vrij hard materiaal). Vuistregel is om deze om de 5 jaar te vervangen.